Από το βιβλίο ΜΕΤΑ τον ΕΜΦΥΛΙΟ, η ΑΝΟΔΟΣ του ΠΑΠΑΓΟΥ στην ΕΞΟΥΣΙΑ (του Σόλωνα Γρηγοριάδη) από την βιβλιοθήκη του ΒΗΜΑΤΟΣ, προσφορά του ΒΗΜΑΤΟΣ στους αναγνώστες του, μια Κυριακή του Αυγούστου 2010.
Το βασιλικό ζεύγος διαδραμάτισε έντονο πολιτικό ρόλο τόσο κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, όσο και μετά το τέλος του
ΠΑΥΛΟΣ Α’. Βασιλιάς των Ελλήνων το 1947-1964. Δευτερότοκος γιος του βασιλιά Κωνσταντίνου. Ανήλθε στο θρόνο την 1η Απριλίου του 1947, ενώ ο εμφύλιος πόλεμος μαινόταν στην Ελλάδα, και έγινε ο άξονας των «αντεπαναστατικών» δυνάμεων. Μετά τον πόλεμο θέλησε να παίξει ουσιαστικό ρόλο στη διακυβέρνηση της χώρας, παρακινούμενος από τη φιλόδοξη και πολυπράγμονα Γερμανίδα σύζυγό του βασίλισσα Φρειδερίκη. Το 1950-1951 ήρθε σε σύγκρουση με το στρατάρχη Παπάγο που προωθούνταν προς την εξουσία, αλλά συμβιβάστηκε μαζί του το 1952 και δεν αντέδρασε στην εκλογική του νίκη τον Νοέμβριο του 1952.
Μετά το θάνατο του Παπάγου (Οκτώβριος 1955) ανέθεσε την κυβέρνηση στον τότε υπουργό δημοσίων έργων Κ. Καραμανλή, παραμερίζοντας απότομα κάθε άλλο υποψήφιο. Ο Κ. Καραμανλής συσπείρωσε τις δυνάμεις της δεξιάς και αρχικά συνεργάστηκε στενά με το βασιλικό ζεύγος. Αλλά ήρθε αργότερα σε ψυχρότητα με τη βασίλισσα Φρειδερίκη και όταν ο αγώνας της αντιπολίτευσης δυνάμωσε, ο Παύλος βρήκε τρόπο να απαλλαγεί από αυτόν.
Στράφηκε τότε προς την παράταξη του Κέντρου, και μετά τις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963 ανέθεσε τον σχηματισμό κυβέρνησης στον Γεώργιο Παπανδρέου που το κόμμα της Ε.Κ. πλειοψήφισε. Μετά την άρνηση του Παπανδρέου να στηριχθεί στις ψήφους της ΕΔΑ στην Βουλή, στις νέες εκλογές της 16ης Φεβρουαρίου 1964 η Ένωση Κέντρου σημείωσε εκλογικό θρίαμβο (53%) …
Ο Παύλος πέθανε στις αρχές του 1964.
Το βασιλικό ζεύγος διαδραμάτισε έντονο πολιτικό ρόλο τόσο κατά τη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου, όσο και μετά το τέλος του
ΠΑΥΛΟΣ Α’. Βασιλιάς των Ελλήνων το 1947-1964. Δευτερότοκος γιος του βασιλιά Κωνσταντίνου. Ανήλθε στο θρόνο την 1η Απριλίου του 1947, ενώ ο εμφύλιος πόλεμος μαινόταν στην Ελλάδα, και έγινε ο άξονας των «αντεπαναστατικών» δυνάμεων. Μετά τον πόλεμο θέλησε να παίξει ουσιαστικό ρόλο στη διακυβέρνηση της χώρας, παρακινούμενος από τη φιλόδοξη και πολυπράγμονα Γερμανίδα σύζυγό του βασίλισσα Φρειδερίκη. Το 1950-1951 ήρθε σε σύγκρουση με το στρατάρχη Παπάγο που προωθούνταν προς την εξουσία, αλλά συμβιβάστηκε μαζί του το 1952 και δεν αντέδρασε στην εκλογική του νίκη τον Νοέμβριο του 1952.
Μετά το θάνατο του Παπάγου (Οκτώβριος 1955) ανέθεσε την κυβέρνηση στον τότε υπουργό δημοσίων έργων Κ. Καραμανλή, παραμερίζοντας απότομα κάθε άλλο υποψήφιο. Ο Κ. Καραμανλής συσπείρωσε τις δυνάμεις της δεξιάς και αρχικά συνεργάστηκε στενά με το βασιλικό ζεύγος. Αλλά ήρθε αργότερα σε ψυχρότητα με τη βασίλισσα Φρειδερίκη και όταν ο αγώνας της αντιπολίτευσης δυνάμωσε, ο Παύλος βρήκε τρόπο να απαλλαγεί από αυτόν.
Στράφηκε τότε προς την παράταξη του Κέντρου, και μετά τις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου 1963 ανέθεσε τον σχηματισμό κυβέρνησης στον Γεώργιο Παπανδρέου που το κόμμα της Ε.Κ. πλειοψήφισε. Μετά την άρνηση του Παπανδρέου να στηριχθεί στις ψήφους της ΕΔΑ στην Βουλή, στις νέες εκλογές της 16ης Φεβρουαρίου 1964 η Ένωση Κέντρου σημείωσε εκλογικό θρίαμβο (53%) …
Ο Παύλος πέθανε στις αρχές του 1964.
Το όνομα του αμερικανού πρέσβη Πιουριφόι έγινε συνώνυμο της ωμής ξένης επέμβασης στα ελληνικά πράγματα. Εδώ εξερχόμενος από συνάντησή του με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας, τον οποίο επισκέφτηκε φορώντας κοντομάνικο μπλουζάκι...
Κυβέρνηση Πλαστήρα το Κέντρο υπήρξε εξίσου σκληρό, αν όχι σκληρότερο από τη Δεξιά στον μετεμφυλιακό αγώνα εναντίον του κομμουνισμού.
Νικόλαος Πλαστήρας
Έλληνας στρατιωτικός και πολιτικός (1883-1953) Πήρε μέρος στους πολέμους της δεκαετίας 1912-1922 και με τη μικρασιατική καταστροφή (1922) ηγήθηκε στη βενιζελική επανάσταση που εκθρόνισε το βασιλιά Κωνσταντίνο και εκτέλεσε τους Έξι. Το 1924 παρέδωσε την εξουσία στη Δ Συντακτική Συνέλευση.
Παίζοντας παρασκηνιακό πολιτικό ρόλο και έχοντας σαν γνώμονα την αβασίλευτη δημοκρατία, έκανε στις 6 Μαρτίου 1933 εφήμερο κίνημα ύστερα από επικράτηση των αντιβενιζελικών στις εκλογές.
Διέφυγε στη Γαλλία, αλλά επανεμφανίστηκε το 1945, όταν έληγε η μάχη των Δεκεμβριανών. Ανέλαβε την πρωθυπουργία ως δεδηλωμένος κατά της Αριστεράς. Αλλά μετά τη λήξη του εμφυλίου, από το 1950, αναδείχτηκε σε πολιτικό αρχηγό (επικεφαλής του κόμματος της ΕΠΕΚ) του προοδευτικού κέντρου, που επεδίωκε την πολιτική ισοτιμία της ηττημένης αριστεράς.
Ανέλαβε την πρωθυπουργός το 1950-1951 και το 1952 και πέθανε το 1953.
Κυβέρνηση Πλαστήρα το Κέντρο υπήρξε εξίσου σκληρό, αν όχι σκληρότερο από τη Δεξιά στον μετεμφυλιακό αγώνα εναντίον του κομμουνισμού.
Νικόλαος Πλαστήρας
Έλληνας στρατιωτικός και πολιτικός (1883-1953) Πήρε μέρος στους πολέμους της δεκαετίας 1912-1922 και με τη μικρασιατική καταστροφή (1922) ηγήθηκε στη βενιζελική επανάσταση που εκθρόνισε το βασιλιά Κωνσταντίνο και εκτέλεσε τους Έξι. Το 1924 παρέδωσε την εξουσία στη Δ Συντακτική Συνέλευση.
Παίζοντας παρασκηνιακό πολιτικό ρόλο και έχοντας σαν γνώμονα την αβασίλευτη δημοκρατία, έκανε στις 6 Μαρτίου 1933 εφήμερο κίνημα ύστερα από επικράτηση των αντιβενιζελικών στις εκλογές.
Διέφυγε στη Γαλλία, αλλά επανεμφανίστηκε το 1945, όταν έληγε η μάχη των Δεκεμβριανών. Ανέλαβε την πρωθυπουργία ως δεδηλωμένος κατά της Αριστεράς. Αλλά μετά τη λήξη του εμφυλίου, από το 1950, αναδείχτηκε σε πολιτικό αρχηγό (επικεφαλής του κόμματος της ΕΠΕΚ) του προοδευτικού κέντρου, που επεδίωκε την πολιτική ισοτιμία της ηττημένης αριστεράς.
Ανέλαβε την πρωθυπουργός το 1950-1951 και το 1952 και πέθανε το 1953.
Κυβέρνηση Παπάγου, ο πρωθυπουργός, στρατάρχης με τη στολή του...
Το ελληνικό εκστρατευτικό σώμα κατά την επιστροφή του από την Κορέα, όπου η Ελλάδα, πρόσφατο μέλος του νεαρού τότε ΝΑΤΟ, πολέμησε στο πλευρό των Αμερικανών, υποδέχεται πλήθος κόσμου στον Πειραιά.
Το βασιλικό ζεύγος παρασημοφορεί μέλη του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στην Κορέα.
Το βασιλικό ζεύγος παρασημοφορεί μέλη του ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στην Κορέα.
Στα πλαίσια του ψυχρού πολέμου, η προσέγγιση Ελλάδος – Τουρκίας ενδιέφερε πολύ τις ΗΠΑ από την εποχή των πρώτων μετεμφυλιακών χρόνων. Εδώ ο Τούρκος πρωθυπουργός Αντνάν Μεντερές αποχαιρετά τον Αλέξανδρο Παπάγο.
Ο απόστρατος συνταγματάρχης Γεώργιος Γρίβας, μία από τις πιο καθοριστικές μορφές του αγώνα στην Κύπρο…
Ο Παπάγος με τον Μακάριο. Η έγερση κυπριακού ζητήματος στον ΟΗΕ με στόχο την Αγγλία από τον πρώτο, με ώθηση του δεύτερου, και ο τρόπος με τον οποίο αυτή έγινε, υπήρξε, κατά κοινή ομολογία, ένα από τα κορυφαία σφάλματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής του 20ου αιώνα.
Ο αρχιτέκτονας της οικονομικής πολιτικής του Παπάγου και ουσιαστικός «σκιώδης» πρωθυπουργός της χώρας μέχρι την αποχώρησή του από το Συναγερμό, Σπύρος Μαρκεζίνης (αργότερα ο δοτός πρωθυπουργός του Παπαδόπουλου της απριλιανής δικτατορίας. Εδώ, επισκέπτεται βιομηχανική μονάδα στην Ιταλία.
Ο υπουργός Εσωτερικών και Δημοσίας Τάξεως Παυσανίας Λυκουρέζος κατεβαίνει σε κρύπτη σπιτιού, στο υπόγειο του οποίου τυπώνονταν παράνομα ο «Ριζοσπάστης»
Η δίκη Μπελογιάννη υπήρξε μία από τις πιο σημαντικές πολιτικές δίκες στη μετεμφυλιακή Ελλάδα, στην οποία το δρόμο του Εμφυλίου Πολέμου ουσιαστικά συνεχιζόταν μεταλλαγμένο σε άλλες μορφές σύγκρουσης…
Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΠΛΟΥΜΠΙΔΗ
Οπωσδήποτε κρατικός και παρακρατικός μηχανισμός είχαν ως μόνιμη μέριμνα τον περιορισμό της δράσης της ΕΔΑ. Ταυτόχρονα συνεχιζόταν η αμείλικτη σκληρότητα του καθεστώτος στην επίθεσή του κατά του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ. Και μία από τις πρώτες φροντίδες του ήταν η εκκαθάριση της «υπόθεσης Πλουμπίδη».
Αφότου ο βετεράνος αυτός κομμουνιστής εμφανίστηκε στο προσκήνιο με τη δραματική του προσφορά να προέλθει και να δικαστεί σαν υπεύθυνος του παράνομου μηχανισμού (14 Μαρτίου 1952) η Αστυνομία είχε κινητοποιήσει το δικό της μηχανισμό για να τον ανακαλύψει. Ίσως το ανθρωποκυνηγητό εκείνο να ήταν προσποιητό. Ίσως να τον παρακολουθούσε από καιρό και να ανέμενε απλώς την κατάλληλη στιγμή για να τον συλλάβει και να τον εμφανίσει. Πάντως λίγες μέρες μετά την ορκωμοσία της κυβέρνησης του Συναγερμού στις 25 Νοεμβρίου του 1952, αναγγέλθηκε ότι έπεσε στα χέρια της.
Συνελήφθη στην οδό Πρεβέζης 24. Την επομένη, γενική έκπληξη προκάλεσε μια απροσδόκητη εκπομπή του ραδιοφωνικού σταθμού «Ελεύθερη Ελλάδα».
…Η ΚΕ του ΚΚΕ ανακοινώνει ότι ο Ν. Πλουμπίδης ή Μπάρμπας είναι από εικοσιεπταετίας πράκτορας της Ασφάλειας μέσα στις γραμμές του ΚΚΕ, συνεργάτης του Σιάντου. … Από τις μεγάλες προδοσίες του είναι ότι παρέδωσε στην Ασφάλεια και στο δήμιο τον λαϊκό ήρωα Ν. Μπελογιάννη… Η αμερικάνικη κατασκοπεία και η μοναρχοφασιστική ασφάλεια τώρα που κατάλαβαν ότι ο πράκτορας τους ξεσκεπάζεται, σκηνοθέτησαν τη νέα σύλληψη του Πλουμπίδη για να τον καλύψουν.
Ήδη το γράμμα του Πλουμπίδη για τον Μπελογιάννη το ΚΚΕ το χαρακτήρισε πλαστό. Τώρα με την καταφανή καταγγελία και αποκήρυξη του τον παρέδιδε στη μήνη των οπαδών του. Και άρχιζε να παίζεται αρχαία τραγωδία με κεντρικό ήρωα τον άνθρωπο αυτό, που έμελλε να αποδείξει ολύμπια πίστη στις ιδέες του και στην παράταξή του.
Όταν του επέδειξαν τις εφημερίδες με τον αφορισμό του, αρκέστηκε να πει ψύχραιμα: «Το κόμμα κάνει λάθος. Είμαι λευκός, αλλά πειθαρχώ πάντα στο κόμμα μου και στον αρχηγό του».
Η δίκη του άρχισε στις 24 Ιουλίου 1953, με συγκατηγορούμενη ερήμην την ηγεσία του ΚΚΕ, με την ίδια κατηγορία που βάραινε τον Ν. Μπελογιάννη, ασύρματοι, κατασκοπία, παράβαση του Α.Ν. 375. Στο δικαστήριο εμφανίστηκε θαλερός, παρά την προχωρημένη του φυματίωση, άψογα ντυμένος, ήρεμος, και προκλητικός. Και στο ακροατήριο ήταν ένας γέρος με ένα παιδάκι: ο πατέρας του και ο γιός του. Τρεις γενιές που συναντήθηκαν ύστερα από χρόνια – ο γιός του πρώτη φορά τον έβλεπε-κάτω από τη σκιά του θανάτου.
Κανείς δεν αμφέβαλλε πια τι τύχη τον περίμενε. Ούτε ο ίδιος. Στάθηκε όμως άτρομος ως το τέλος, ενώ ο ραδιοσταθμός «Ελεύθερη Ελλάδα» συνέχιζε να τον κατηγορεί, αλλά μάταια περίμεναν να αντιδράσει, να υπερασπιστεί τον εαυτό του, και – προπαντός- να αντεπιτεθεί. Όπως ο Μπελογιάννης, κάθε μέρα προσερχόταν στην αίθουσα του τακτικού στρατοδικείου με ένα γαρίφαλο. Και όταν κάποτε ο πρόεδρος αντισυνταγματάρχης Τζαβέλλας του είπε:
«Γνωρίζεις ότι προ ολίγων ωρών ο Ζαχαριάδης και πάλιν σε κατηγόρησε ότι εσύ πρόδωσες τον Μπελογιάννη;»
Εκείνος τινάχτηκε πάνω και με το χέρι του που κρατούσε το γαρίφαλο τεντωμένο φώναξε:
«Ο Ζαχαριάδης είναι ο αρχηγός του κόμματός μου. Για να με αποκαλεί «χαφιέ» έχει τους λόγους του. Εγώ δεν δικαιούμαι να τον κρίνω. Μόνο σε συνέδριο του κόμματος μπορώ να ζητήσω διευκρίνιση επί της κατηγορίας. Στο μεταξύ σιωπώ και πειθαρχώ στον αρχηγό μου».
Στις 3 Αυγούστου 1953 εκδόθηκε η απόφαση δις εις θάνατον. Την ίδια ημέρα ο ραδιοφωνικός σταθμός του ΚΚΕ μετέδωσε:
…ο χαφιές Πλουμπίδης καταδικα΄στηκε δήθεν σε θάνατο. Είναι όλα σκηνοθεσία, Σε λίγο η γενική ασφάλεια θα φυγαδεύσει τον άνθρωπό της λέγοντας ότι δραπέτευσε και ούτε γάτος ούτε ζημιά…
Ένα χρόνο και δέκα ημέρες μετά την καταδίκη του, αφού στο μεταξύ καμιά ενέργεια δεν έγινε από το ΚΚΕ για να σωθεί, ο Πλουμπίδης οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα, σε μια τοποθεσία στο Δαφνί. Ήταν χαραυγή της 13ης Αυγούστου 1954. Αλλά την άλλη μέρα ο ραδιοσταθμός «Ελεύθερη Ελλάδα», επαναλαμβάνοντας τις κατηγορίες εναντίον του, ισχυρίστηκε ότι ο τουφεκισμός του ήταν εικονικός και ότι ο Πλουμπίδης είχε φυγαδευθεί.
Ο απόστρατος συνταγματάρχης Γεώργιος Γρίβας, μία από τις πιο καθοριστικές μορφές του αγώνα στην Κύπρο…
Ο Παπάγος με τον Μακάριο. Η έγερση κυπριακού ζητήματος στον ΟΗΕ με στόχο την Αγγλία από τον πρώτο, με ώθηση του δεύτερου, και ο τρόπος με τον οποίο αυτή έγινε, υπήρξε, κατά κοινή ομολογία, ένα από τα κορυφαία σφάλματα της ελληνικής εξωτερικής πολιτικής του 20ου αιώνα.
Ο αρχιτέκτονας της οικονομικής πολιτικής του Παπάγου και ουσιαστικός «σκιώδης» πρωθυπουργός της χώρας μέχρι την αποχώρησή του από το Συναγερμό, Σπύρος Μαρκεζίνης (αργότερα ο δοτός πρωθυπουργός του Παπαδόπουλου της απριλιανής δικτατορίας. Εδώ, επισκέπτεται βιομηχανική μονάδα στην Ιταλία.Ο υπουργός Εσωτερικών και Δημοσίας Τάξεως Παυσανίας Λυκουρέζος κατεβαίνει σε κρύπτη σπιτιού, στο υπόγειο του οποίου τυπώνονταν παράνομα ο «Ριζοσπάστης»
Η δίκη Μπελογιάννη υπήρξε μία από τις πιο σημαντικές πολιτικές δίκες στη μετεμφυλιακή Ελλάδα, στην οποία το δρόμο του Εμφυλίου Πολέμου ουσιαστικά συνεχιζόταν μεταλλαγμένο σε άλλες μορφές σύγκρουσης…
Η ΤΡΑΓΩΔΙΑ ΤΟΥ ΠΛΟΥΜΠΙΔΗ
Οπωσδήποτε κρατικός και παρακρατικός μηχανισμός είχαν ως μόνιμη μέριμνα τον περιορισμό της δράσης της ΕΔΑ. Ταυτόχρονα συνεχιζόταν η αμείλικτη σκληρότητα του καθεστώτος στην επίθεσή του κατά του παράνομου μηχανισμού του ΚΚΕ. Και μία από τις πρώτες φροντίδες του ήταν η εκκαθάριση της «υπόθεσης Πλουμπίδη».
Αφότου ο βετεράνος αυτός κομμουνιστής εμφανίστηκε στο προσκήνιο με τη δραματική του προσφορά να προέλθει και να δικαστεί σαν υπεύθυνος του παράνομου μηχανισμού (14 Μαρτίου 1952) η Αστυνομία είχε κινητοποιήσει το δικό της μηχανισμό για να τον ανακαλύψει. Ίσως το ανθρωποκυνηγητό εκείνο να ήταν προσποιητό. Ίσως να τον παρακολουθούσε από καιρό και να ανέμενε απλώς την κατάλληλη στιγμή για να τον συλλάβει και να τον εμφανίσει. Πάντως λίγες μέρες μετά την ορκωμοσία της κυβέρνησης του Συναγερμού στις 25 Νοεμβρίου του 1952, αναγγέλθηκε ότι έπεσε στα χέρια της.
Συνελήφθη στην οδό Πρεβέζης 24. Την επομένη, γενική έκπληξη προκάλεσε μια απροσδόκητη εκπομπή του ραδιοφωνικού σταθμού «Ελεύθερη Ελλάδα».
…Η ΚΕ του ΚΚΕ ανακοινώνει ότι ο Ν. Πλουμπίδης ή Μπάρμπας είναι από εικοσιεπταετίας πράκτορας της Ασφάλειας μέσα στις γραμμές του ΚΚΕ, συνεργάτης του Σιάντου. … Από τις μεγάλες προδοσίες του είναι ότι παρέδωσε στην Ασφάλεια και στο δήμιο τον λαϊκό ήρωα Ν. Μπελογιάννη… Η αμερικάνικη κατασκοπεία και η μοναρχοφασιστική ασφάλεια τώρα που κατάλαβαν ότι ο πράκτορας τους ξεσκεπάζεται, σκηνοθέτησαν τη νέα σύλληψη του Πλουμπίδη για να τον καλύψουν.
Ήδη το γράμμα του Πλουμπίδη για τον Μπελογιάννη το ΚΚΕ το χαρακτήρισε πλαστό. Τώρα με την καταφανή καταγγελία και αποκήρυξη του τον παρέδιδε στη μήνη των οπαδών του. Και άρχιζε να παίζεται αρχαία τραγωδία με κεντρικό ήρωα τον άνθρωπο αυτό, που έμελλε να αποδείξει ολύμπια πίστη στις ιδέες του και στην παράταξή του.
Όταν του επέδειξαν τις εφημερίδες με τον αφορισμό του, αρκέστηκε να πει ψύχραιμα: «Το κόμμα κάνει λάθος. Είμαι λευκός, αλλά πειθαρχώ πάντα στο κόμμα μου και στον αρχηγό του».
Η δίκη του άρχισε στις 24 Ιουλίου 1953, με συγκατηγορούμενη ερήμην την ηγεσία του ΚΚΕ, με την ίδια κατηγορία που βάραινε τον Ν. Μπελογιάννη, ασύρματοι, κατασκοπία, παράβαση του Α.Ν. 375. Στο δικαστήριο εμφανίστηκε θαλερός, παρά την προχωρημένη του φυματίωση, άψογα ντυμένος, ήρεμος, και προκλητικός. Και στο ακροατήριο ήταν ένας γέρος με ένα παιδάκι: ο πατέρας του και ο γιός του. Τρεις γενιές που συναντήθηκαν ύστερα από χρόνια – ο γιός του πρώτη φορά τον έβλεπε-κάτω από τη σκιά του θανάτου.
Κανείς δεν αμφέβαλλε πια τι τύχη τον περίμενε. Ούτε ο ίδιος. Στάθηκε όμως άτρομος ως το τέλος, ενώ ο ραδιοσταθμός «Ελεύθερη Ελλάδα» συνέχιζε να τον κατηγορεί, αλλά μάταια περίμεναν να αντιδράσει, να υπερασπιστεί τον εαυτό του, και – προπαντός- να αντεπιτεθεί. Όπως ο Μπελογιάννης, κάθε μέρα προσερχόταν στην αίθουσα του τακτικού στρατοδικείου με ένα γαρίφαλο. Και όταν κάποτε ο πρόεδρος αντισυνταγματάρχης Τζαβέλλας του είπε:
«Γνωρίζεις ότι προ ολίγων ωρών ο Ζαχαριάδης και πάλιν σε κατηγόρησε ότι εσύ πρόδωσες τον Μπελογιάννη;»
Εκείνος τινάχτηκε πάνω και με το χέρι του που κρατούσε το γαρίφαλο τεντωμένο φώναξε:
«Ο Ζαχαριάδης είναι ο αρχηγός του κόμματός μου. Για να με αποκαλεί «χαφιέ» έχει τους λόγους του. Εγώ δεν δικαιούμαι να τον κρίνω. Μόνο σε συνέδριο του κόμματος μπορώ να ζητήσω διευκρίνιση επί της κατηγορίας. Στο μεταξύ σιωπώ και πειθαρχώ στον αρχηγό μου».
Στις 3 Αυγούστου 1953 εκδόθηκε η απόφαση δις εις θάνατον. Την ίδια ημέρα ο ραδιοφωνικός σταθμός του ΚΚΕ μετέδωσε:
…ο χαφιές Πλουμπίδης καταδικα΄στηκε δήθεν σε θάνατο. Είναι όλα σκηνοθεσία, Σε λίγο η γενική ασφάλεια θα φυγαδεύσει τον άνθρωπό της λέγοντας ότι δραπέτευσε και ούτε γάτος ούτε ζημιά…
Ένα χρόνο και δέκα ημέρες μετά την καταδίκη του, αφού στο μεταξύ καμιά ενέργεια δεν έγινε από το ΚΚΕ για να σωθεί, ο Πλουμπίδης οδηγήθηκε στο εκτελεστικό απόσπασμα, σε μια τοποθεσία στο Δαφνί. Ήταν χαραυγή της 13ης Αυγούστου 1954. Αλλά την άλλη μέρα ο ραδιοσταθμός «Ελεύθερη Ελλάδα», επαναλαμβάνοντας τις κατηγορίες εναντίον του, ισχυρίστηκε ότι ο τουφεκισμός του ήταν εικονικός και ότι ο Πλουμπίδης είχε φυγαδευθεί.
Δύο φωτογραφίες του Νίκου Ζαχαριάδη, του καθοριστικότερου προσώπου του Εμφυλίου Πολέμου, η πρώτη το 1956 και η δεύτερη δέκα χρόνια μετά, το 1966, έπειτα από την απεργία πείνας που είχε κηρύξει εκτοπισμένος από τους Σοβιετικούς στη Σιβηρία.
ΝΙΚΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ Έλληνας κομμουνιστής ηγέτης (1903-1973), ο τραγικός ηγέτης του ΚΚΕ στον πολυαίμακτο εμφύλιο. Σπούδασε στη Μόσχα και στάλθηκε το 1931 στην Ελλάδα από τη Γ Διεθνή για να αναλάβει τη γενική γραμματεία του ΚΚΕ.
Χάραξε καινούρια γραμμή σε πολλά σημεία της θεωρίας και πολιτικής του κόμματος. Το 1936 συνελήφθη από τις δικτατορικές αρχές της 4ης Αυγούστου και κλείστηκε στις φυλακές της Κέρκυρας. Από εκεί, μόλις έγινε η ιταλική επίθεση της 28ης Οκτωβρίου 1940, απηύθυνε επιστολή προς όλους τους Έλληνες κομμουνιστές παροτρύνοντάς τους να αγωνιστούν κατά των Ιταλών υπό την διεύθυνση της κυβέρνησης Μεταξά. Με την κατοχή, οι ελληνικές αρχές τον παρέδωσαν στους Γερμανούς, που τον έκλεισαν στο στρατόπεδο του Νταχάου ως το τέλος του πολέμου.
Γύρισε στην Ελλάδα το 1945 και ανέλαβε πάλι την αρχηγία του ΚΚΕ και όλης της αριστεράς. Τάχθηκε υπέρ του ένοπλου αγώνα κατά του καθεστώτος, αλλά έπειτα από πολλές ταλαντεύσεις.
Στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου (1946-1949) εφάρμοσε τακτική μεγάλων συγκεντρωτικών επιθέσεων και μετέτρεψε τις αντάρτικες δυνάμεις σε είδος τακτικού στρατού. Μετά τον εμφύλιο πόλεμο εξακολούθησε να κατέχει την αρχηγία του κόμματος, μέσα όμως σε ογκούμενη δυσφορία που εκδήλωνε εναντίον του μεγάλο μέρος των στελεχών και ενώ ο Μάρκος Βαφειάδης τον κατήγγειλε στις σοβιετικές αρχές σαν προβοκάτορα που οδήγησε εσκεμμένα το κόμμα και τους αντάρτες στην καταστροφή.
Έπειτα από πολλαπλές συγκρούσεις μεταξύ οπαδών και εχθρών του Ζαχαριάδη που κατέληξαν σε αιματηρές ταραχές στην Τασκένδη (καλοκαίρι του 1955) επενέβη μια διεθνής επιτροπή από εκπροσώπους των κομμουνιστικών κομμάτων της ανατολικής Ευρώπης (που είχαν καταφύγει οι μαχητές του ΔΣΕ). Η επιτροπή συγκάλεσε την 6η ολομέλεια της ΚΕ (1956), που καθαίρεσε τον Ζαχαριάδη από την αρχηγία.
Η 7η ολομέλεια (1957) τον διέγραψε τελείως από το κόμμα. Απομονώθηκε και εργάστηκε ως υπάλληλος σε ένα αγρόκτημα έξω από τη Μόσχα.
Το 1966 ζήτησε να έρθει στην Ελλάδα και να δικαστεί από τις ελληνικές αρχές.
Στάλθηκε τότε εξορία στη Σιβηρία, όπου και πέθανε τον Αύγουστο του 1973.
Οι εναντίον του κατηγορίες ότι ήταν «προβοκάτορας» κατέπεσαν, αλλά η καθαίρεσή του αιτιολογήθηκε με σφάλματα στη διεξαγωγή του εμφυλίου και με παραβιάσεις της νομιμότητας σε βάρος μελών του ΚΚΕ.
ΝΙΚΟΣ ΖΑΧΑΡΙΑΔΗΣ Έλληνας κομμουνιστής ηγέτης (1903-1973), ο τραγικός ηγέτης του ΚΚΕ στον πολυαίμακτο εμφύλιο. Σπούδασε στη Μόσχα και στάλθηκε το 1931 στην Ελλάδα από τη Γ Διεθνή για να αναλάβει τη γενική γραμματεία του ΚΚΕ.
Χάραξε καινούρια γραμμή σε πολλά σημεία της θεωρίας και πολιτικής του κόμματος. Το 1936 συνελήφθη από τις δικτατορικές αρχές της 4ης Αυγούστου και κλείστηκε στις φυλακές της Κέρκυρας. Από εκεί, μόλις έγινε η ιταλική επίθεση της 28ης Οκτωβρίου 1940, απηύθυνε επιστολή προς όλους τους Έλληνες κομμουνιστές παροτρύνοντάς τους να αγωνιστούν κατά των Ιταλών υπό την διεύθυνση της κυβέρνησης Μεταξά. Με την κατοχή, οι ελληνικές αρχές τον παρέδωσαν στους Γερμανούς, που τον έκλεισαν στο στρατόπεδο του Νταχάου ως το τέλος του πολέμου.
Γύρισε στην Ελλάδα το 1945 και ανέλαβε πάλι την αρχηγία του ΚΚΕ και όλης της αριστεράς. Τάχθηκε υπέρ του ένοπλου αγώνα κατά του καθεστώτος, αλλά έπειτα από πολλές ταλαντεύσεις.
Στη διάρκεια του εμφυλίου πολέμου (1946-1949) εφάρμοσε τακτική μεγάλων συγκεντρωτικών επιθέσεων και μετέτρεψε τις αντάρτικες δυνάμεις σε είδος τακτικού στρατού. Μετά τον εμφύλιο πόλεμο εξακολούθησε να κατέχει την αρχηγία του κόμματος, μέσα όμως σε ογκούμενη δυσφορία που εκδήλωνε εναντίον του μεγάλο μέρος των στελεχών και ενώ ο Μάρκος Βαφειάδης τον κατήγγειλε στις σοβιετικές αρχές σαν προβοκάτορα που οδήγησε εσκεμμένα το κόμμα και τους αντάρτες στην καταστροφή.
Έπειτα από πολλαπλές συγκρούσεις μεταξύ οπαδών και εχθρών του Ζαχαριάδη που κατέληξαν σε αιματηρές ταραχές στην Τασκένδη (καλοκαίρι του 1955) επενέβη μια διεθνής επιτροπή από εκπροσώπους των κομμουνιστικών κομμάτων της ανατολικής Ευρώπης (που είχαν καταφύγει οι μαχητές του ΔΣΕ). Η επιτροπή συγκάλεσε την 6η ολομέλεια της ΚΕ (1956), που καθαίρεσε τον Ζαχαριάδη από την αρχηγία.
Η 7η ολομέλεια (1957) τον διέγραψε τελείως από το κόμμα. Απομονώθηκε και εργάστηκε ως υπάλληλος σε ένα αγρόκτημα έξω από τη Μόσχα.
Το 1966 ζήτησε να έρθει στην Ελλάδα και να δικαστεί από τις ελληνικές αρχές.
Στάλθηκε τότε εξορία στη Σιβηρία, όπου και πέθανε τον Αύγουστο του 1973.
Οι εναντίον του κατηγορίες ότι ήταν «προβοκάτορας» κατέπεσαν, αλλά η καθαίρεσή του αιτιολογήθηκε με σφάλματα στη διεξαγωγή του εμφυλίου και με παραβιάσεις της νομιμότητας σε βάρος μελών του ΚΚΕ.
Για τους βασιλείς, η Ιστορία επιφύλασσε μια πικρή ειρωνεία, την οποία πάντως ο βασιλιάς Παύλος δεν πρόλαβε να ζήσει, καθώς πέθανε το 1964. Περίπου 20 χρόνια μετά το τέλος του Εμφυλίου, ο γιος και διάδοχός του Κωνσταντίνος και η χήρα του Φρειδερίκη διώχτηκαν από την Ελλάδα όχι από τους ηττημένους εχθρούς τους της Αριστεράς, την οποία σκληρά πολέμησαν, αλλά από παλιούς «δικούς» τους, τους απριλιανούς δικτάτορες…. Έπεσαν εν πολέμω, αναφέρει η επιγραφή πίσω τους…
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου